سایت سیر و سیاحت

کاریز کیش یک قنات قدیمی با قدمت حدود دو هزار سال است و احتمالاً در زمان اشکانیان احداث شده  و ۱۵ کیلومتر طول دارد. این قنات به عنوان یکی از اصلی ترین منابع آب آشامیدنی منطقه محسوب می شده است. آب قنات کاملا زلال و شفاف و شیرین است. علت زلال بودن آب، عبور آن از لایه های مختلف رسوبی و  مرجان های تصفیه کننده در آب است و علت شیرین بودن آن هم این است که منبع اصلی آن آب باران است. مردم جزیره از این آب برای آشامیدن و آبیاری مزارع استفاده می کردند و بخشی از آن را هم به کشتی های مردم سواحل دیگر خلیج فارس مثل: دبی  و عمان و شارجه می فروخته اند.

این کاریز دارای ۲۷۴ حلقه چاه بوده است که هم اکنون از ۷۴ چاه آن در مجموعه ی شهر زیرزمینی کاریز استفاده می شود. بعضی از این چاه ها به طور کاملاً دست نخورده باقی مانده و بعضی از آنها را جهت تهویه ی بهتر هوا و نوردهی بیشتر به صورت مخروطی درآورده اند.

عمق متوسط کاریز ۱۲ متر است و در برخی نقاط تا ۱۶ متر هم می رسد. این کاریز به طور متوسط  ۸ متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد. مردم منطقه می توانستند از هر چاه با استفاده از دلو (dalv) و طناب  آب برداشت کنند هرچند بهترین روش برای برداشت آب رفت و آمد از طریق پایاب بوده است. در کنار ورودی موزه، یکی از پایاب های کهن کیش با قدمتی حدود ۸۰۰ سال قرار دارد. پایاب شکلی شبیه پله های آب انبار دارد که از سطح زمین با پله به پایین می آمدند و با کوزه آب مورد نیاز خود را از کاریز برداشت می کردند. 

اثر فسیل های آب زیان دریایی با قدمتی حداکثر حدود ۵۷۰ میلیون سال در این کاریز مشاهده می شود که مربوط به زمانی می شده که این قسمت به عنوان بخشی از بستر دریا بوده است.

عملیات شهر زیرزمینی کاریز از شهریور ماه ۱۳۷۸ به همت آقایان حاجی حسینی و روستایی در محل اتصال سه رشته ی کاریز آغاز گردید. کانال های موجود که فقط مسیر عبور آب بود، به وسیله نیروی انسانی ( عمدتاً کارگران افغانی ) و با دست و کلنگ و تیشه تعریض و خاک برداری شد و مساحت فعلی این شهر زیرزمینی در حال حاضر حدود ۱۵ هزار متر مربع است که بر روی قنات قدیمی احداث شده است. شهر زیرزمینی کاریز دارای سه فاز است. فاز یک مجموعه رستوران سنتی است. فاز شماره ی دو که در حال احداث است مجموعه ای به طول تقریبی ۷۰۰ متر خواهد بود که برای قایقرانی مشابه غار علیصدر همدان طراحی و ساخته خواهد شد. پیش بینی می شود که این فاز در سال ۱۳۹۰ به بهره برداری برسد. فاز شماره ی سه مجموعه ی موزه ی کاریز است.

در بخش سرسرا با استفاده از سنگ های مرجانی نمای دماغه ی کشتی ساخته شده است که بازتاب آن در آب هم دیده می شود. در سرسرا درخت هایی با نام محلی گارون زنگی وجود دارد که میوه ای مشابه درخت گردو یا انبه کوچک با هسته های فراوان دارد که میوه ی آن قابل خوردن است. درخت اکالیپتوس نیز در این محوطه وجود دارد. در یکی از راهرو ها اثر فسیلی یک لاک پشت با قدمت حدود ۵۷۰ میلیون سال در سقف مشاهده می شود.

جریان آب در کاریز آن چنان کم است که احساس می کنی آب ساکن است اما در حقیقت یک جریان بسیار آرام دارد. آب، یک مادر چاه دارد که از سمت صفین قدیم پشت بازار عرب ها آغاز می شود و رشته ی دیگری هم دارد که از سمت روستای باغو و از سمت جنوب غربی و کشتی یونانی می آید و همراه با رشته سوم که از حدود بازار مریم فعلی می آید در مجموعه ی کاریز به هم می پیوندند و به سمت شهر حریره می روند که مظهر چاه قنات در شهر باستانی حریره قرار دارد. هم اکنون در آب کاریز ماهی های ریز سیاه رنگی به نام گامبوزیا وجود دارند که درگذشته وجود نداشته اند و توسط مسئولین کاریز در آب ریخته شده اند. این ماهی ها قابلیت زنده ماندن در آب شیرین را دارند، بچه زا هستند و از لارو حشرات تغذیه می کنند.

درجه حرارت داخل تونل های کاریز بین ۲۲ تا ۲۵ درجه ی سانتی گراد است و رطوبت آن در تابستان ها و فصول شرجی سال بیشتر می شود.

مجموعه ی شهر زیرزمینی کیش به همت و با هزینه ی بخش خصوصی احداث و راه اندازی شده است و برخلاف بسیاری از مناطق دیدنی ایران از مدیریت خوبی بهره مند است. و این نشان می دهد که برای هرچه شکوفاتر شدن جاذبه های گردشگری ایران زمین لازم است بیشتر به بخش خصوصی اعتماد کنیم و از فکر و نیروی آنان استفاده نماییم.

* منابع استفاده شده: بروشور سازمان منطقه آزاد کیش، اطلاعات راهنمای شهر زیرزمینی کاریز

موقعیت جغرافیایی:

استان هرمزگان، جزیره ی کیش. ” ۲۴  ’۳۳  ْ۲۶  شمالی و ”۱۰ ’۵۸   ْ۵۳  شرقی. ارتفاع از سطح دریا: ۱۶ متر.

نحوه دسترسی:

به دو طریق می توان به جزیره ی کیش رسید: از طریق هوایی و از طریق دریایی ( بوسیله ی کشتی مسافربری، کشتی های حمل خودرو (landing craft) و قایق های تندرو )

مجتمع توریستی کاریز در بلوار میرمهنا حدفاصل میدان المپیک و میدان فارور واقع شده است.

امکانات رفاهی:

*  فضای مناسب برای پارک اتومبیل موجود است. در هوای گرم کمی درز شیشه ی اتومبیل خود را باز بگذارید.

* جهت ورود، لازم است بلیط تهیه کنید.

* راهنما شما رابه بخش های مختلف کاریز هدایت می کند و اطلاعات لازم را در اختیار می گذارد.

* آب آشامیدنی در رستوران موجود است.

* فروشگاه صنایع دستی و چایخانه در سایت وجود دارد.

* رستوران سنتی ظهر ها از ساعت ۱۲ تا سه بعداز ظهر و شب ها از ساعت ۹ تا یک بامداد معمولاً همراه با موزیک زنده قابل استفاده است.

* کیفیت سرویس بهداشتی نسبتاً قابل قبول است.

* تلفن همراه در داخل کاریز آنتن نمی دهد.

* در کاریز نور کافی برای بازدید وجود دارد. ممنوعیتی برای فیلمبرداری و عکسبرداری وجود ندارد.

* فن های پرتابل متعددی در داخل راهروها وجود دارد تا در هنگام شلوغی یا گرمای بیش از حد به تهویه ی هوا کمک کند.

امنیت منطقه:

جزیره ی کیش از امنیت فوق العاده بالایی برخوردار است.

بهترین زمان بازدید:

جزیره ی کیش در تمام ایام سال پذیرای گردشگران است. آفتاب سوزان و هوای گرم و شرجی در ماه های خرداد تا شهریور آزاردهنده است. بهترین ماه های بازدید آذر ماه تا پایان فروردین ماه است.